Sezonowość

Jak już może zdążyliście przeczytać, w naturze życie amadyn podzielone jest na cykle zależne od dostępności pokarmu w danym czasie. To samo robimy w hodowli, często ustalając sobie z góry swego rodzaju kalendarz, którego się trzymamy żywiąc nasze zwierzęta. Każdy doświadczony hodowca ma to na tyle opanowane, że jest to dla niego rzecz niemal naturalna - ale początkujący i przyszli właściciele ptaszków niekoniecznie mają o tej okresowości pojęcie i dlatego powstał ten wpis.

Postaram się to nakreślić najprościej jak się da. Oczywiście hodowcy różnie podchodzą do sprawy - podaję poniżej dość ogólny przykład, który powinien się dobrze sprawdzić u początkujących.

Rok życia amadyn to: lęgi (polecane są max 2 w roku), pierzenie (czyli okresowa wymiana upierzenia) i spoczynek, gdy amadyny regenerują się i nie powinny przystępować do lęgów. Do tego dochodzi ewentualnie okres przejściowy, o którym poniżej. Jeśli podejdziemy do tego konsekwentnie to wszystkie te sezony będą “pod kontrolą” i lęgi czy pierzenie nie zaskoczą nas w innym niż zwykle terminie.

Z każdym z tych okresów wiąże się nieco inny sposób żywienia. Okres, w którym ptaki ani nie przechodzą pierzenia, ani nie mają lęgów jest okresem spoczynkowym. Dajemy wtedy karmę uboższą - ja kontroluję to tylko dodatkami i nie zmieniam mieszanki podstawowej - czyli nie podaję wtedy białka, kiełków, dodatków, ograniczam zielonki. Oczywiście można pójść dalej i zastosować również mieszankę podstawową “spoczynkową” - czyli będzie to mieszanka o mniejszej zawartości kanaru i murzynka, bo te ziarna mają najwięcej białka oraz witamin, które niekiedy mogą ptaki napędzić do lęgów, a tego w tym okresie nie chcemy. Poniżej przykłady takich karm. Okres ten może trwać w sumie 4 miesiące w roku (a w innych przypadkach dłużej - patrz na dole wpisu).

Przygotowując ptaki do lęgów oraz w trakcie tego procesu podajemy im dodatkowo kiełki i karmę białkową, zielonki, dodatki. To może być okres ok. 6 miesięcy (zakładam 2 lęgi z przerwą pomiędzy nimi). Po zakończeniu okresu lęgowego zubożamy znowu karmę na 2-3 tygodnie i to powinno uruchomić kolejny proces:

Pierzenie. Jak tylko się zacznie proces wymiany piór, znowu podajemy ptakom karmę bogatszą - potrwa to do ok. 6 tygodni, a po zakończeniu pierzenia jeszcze chwilę utrzymujemy taką karmę (2 tygodnie) po czym przechodzimy na karmę spoczynkową i zaczynamy nowy, roczny cykl.

Okres przejściowy. Wielu hodowców stosuje też dodatkowo metodę, którą polecał Mike Fidler - czyli przerzucenie ptaków na dietę przejściową po zakończonych wszystkich lęgach (czyli po usamodzielnieniu się młodych z ostatniego lęgu i oddzieleniu ich od rodziców). Ptaki dorosłe dostają wtedy wyłącznie bardzo ubogą karmę składającą się z 1-3 rodzajów ziaren dzięki czemu narządy rodne ulegają zmniejszeniu, a ich popęd jest wyhamowany i 2-3 tygodnie takiej diety powodują uruchomienie “wyzwalacza” rozpoczynającego okres pierzenia. Podobny, krótki okres przejściowy stosuje się wtedy też przed pierwszymi lęgami - czyli na 2-3 tygodnie przez zakładanymi lęgami przejście z karmy spoczynkowej na bardzo ubogą i dopiero po tym czasie na bogatą w białko i witaminy karmę lęgową. Ja akurat tego nie stosuję, bo ten sam efekt uzyskuję z zastosowaniem podstawowej karmy i usunięciu wszelkich dodatków, ale warto wiedzieć, że jest też taka metoda z "okresem przejściowym" oparta o zjawiska, które zachodzą w naturze.

Po co to wszystko? Po pierwsze można ustalić dokładnie kiedy będzie konkretny okres - mamy większą kontrolę nad tym co dzieje się w klatkach.

Po drugie - dbamy o ptasie zdrowie - na przykład zbyt bogata karma dawana przez cały rok, lub nieregularnie, powoduje powiększenie narządów rodnych, ptaki są cały czas “nabuzowane” - to nie będzie dla nich zdrowe, bo kiedyś muszą wypocząć i się zregenerować. Doświadczony hodowca wie dokładnie jak regulować karmę w swoim stadku - początkujący może się wspomóc właśnie takim “kalendarzykiem”.

Po trzecie - brak problemów z pierzeniem. Przy takim podejściu wiemy bowiem dokładnie kiedy ono nastąpi, nie będzie opóźnione i zakończy się w odpowiednim momencie.

Jakie konkretne miesiące dla tych okresów? Natura faktycznie określiła to dość dokładnie dla żyjących na wolności amadyn - ale w hodowli zależy to tylko od Ciebie więc to mogą być dowolne miesiące - i w uproszczeniu może to być na przykład:

Na koniec: co, gdy nie chcemy żeby para miała lęgi? Najlepiej je rozdzielić, a jeśli nie ma takiej możliwości, to przejść całkiem na dietę spoczynkową - z wyjątkiem okresu pierzenia. Przy czym to nie zawsze przyniesie rezultat, bo trudno wyhamować instynkty godowe gdy para jest cały czas razem. To samo gdy mamy same samce - traktować karmę spoczynkową jako całoroczną, ograniczyć do minimum dodatki - z wyjątkiem okresu pierzenia.