Pierzenie

Z reguły raz do roku amadyny będą zmieniać upierzenie (czasem u niektórych osobników może nastąpić przyspieszenie tego procesu i wtedy może zmienić upierzenie 2 razy w roku). Cały proces trwa około 4-6 tygodni (czasem dłużej, zależnie od osobnika) - moje ptaki zaczynają pod koniec grudnia i kończą na początku lutego - niektóre osobniki szybciej. Gdy mamy młode ptaki - będą przechodzić pierwsze pierzenie po około 5-6 miesiącach od wyklucia, choć nierzadko zdarza się, że dzieje się to znacznie później. W skrócie co trzeba wiedzieć:

Pokarm

To jest okres, w którym organizmy ptaków pracują pod mocnym obciążeniem - w końcu produkują pióra. Musimy im więc dostarczyć jak najwięcej potrzebnych im składników - poza karmą podstawową dajemy więc codziennie karmę jajeczną, zielonki, kiełki - nie zapominajmy o minerałach, czyli muszle, skorupy jaj, świetnie sprawdza się zmielony koralowiec (źródło wapnia i pierwiastków śladowych, w tym jodu). Przyjęło się, że amadyny mają wyższe zapotrzebowanie na jod - i w razie problemów z pierzeniem (łysienie ptaka) hodowcy często kupują preparat jodowy przeznaczony dla ptaków albo dodają do karmy nieco częściej produkty zawierające ten pierwiastek - na przykład algi brunatne lub spirulinę morską (słodkowodna nie będzie mieć dużej ilości tego pierwiastka). Aczkolwiek doradzałbym nie "przeginać" i nie przeceniać tego pierwiastka - jego nadmiar może zaszkodzić, a kwestia zwiększonego zapotrzebowania nań jest wątpliwa więc jeśli już koniecznie chcesz kupić preparat z jodem albo ziarna nim wzbogacone to stosuj go ostrożnie i tylko wtedy gdy jest to naprawdę konieczne (po konsultacji z weterynarzem na przykład). Przy zróżnicowanej diecie w zasadzie nie trzeba ptakom dodawać preparatów witaminowych czy jodu.

Przeciąg

Musimy w tym okresie bardzo uważać na przeciągi w miejscu gdzie stoi klatka - ptaki będą przez jakiś czas pozbawione części swojego upierzenia więc chłody im raczej zaszkodzą.

Przebieg

Najczęściej wymiana piór przebiega dość harmonijnie - czyli wypada stare pióro i na jego miejsce pojawia się biały "wałeczek" który przeradza się po pewnym czasie w pióro. Zdarzają się osobniki u których pierzenie ma nieco bardziej gwałtowny przebieg - najpierw wypadają pióra i po jakimś czasie wyrastają nowe więc ptak jest przez chwilę miejscami łysy. To jest dość niepożądane zjawisko często tłumaczone zapotrzebowaniem ptaka na jod - ale przyczyn zazwyczaj należy upatrywać gdzieś indziej - może to być na przykład stres, brak odpowiedniej długości dnia (brak oświetlenia jesienią/zimą), inne braki pokarmowe (białko, wapń itd) albo genetyka (mam dwie samiczki od jednego hodowcy i one pierzą się właśnie w taki sposób).

Białko

Budulec piór to keratyna - białko, a więc nie powinniśmy pomijać tego składnika ptasiej diety podczas pierzenia. Wspominam o tym, bo część hodowców odkąd pamiętam puszcza w świat informację, że amadyny owego białka nie potrzebują, a w świecie internetu takowe “porady” potrafią się wyświetlać w wyszukiwarce bardzo długo. Na przykład na jednym z forów do dzisiaj można przeczytać wywody jednego z hodowców, który twierdzi, że “nie daje karmy jajecznej i jego ptaki pierzą się za każdym razem” - ten sam hodowca w innych postach pisze, że “amadyny to bardzo delikatne ptaki”, “pierzenie amadyn to bardzo niebezpieczny dla nich okres - czasem padają” itp.

Podałem ten przykład, bo dobrze pokazuje związek przyczynowo-skutkowy. Co się bowiem stanie gdy nie dostarczymy ptakom białka w tym okresie? Oczywiście pobiorą go z własnego organizmu - i owszem, pewnie się wypierzą - ale cena będzie bardzo duża. Organizm ptaków w takim przypadku niejako zjada sam siebie - to będzie skutkowało osłabieniem, obniżeniem odporności i rzeczywiście takie ptaki mogą chorować (a nawet padać), ich lęgi mogą być nieudane lub potomstwo słabe. Stąd potem twierdzenie hodowcy, że to delikatne ptaki, a okres pierzenia jest dla nich szczególnie niebezpieczny - no więc przy takim karmieniu owszem - gdy jednak dostarczymy ptakom potrzebne im składniki to przejdą pierzenie bezproblemowo, bo to normalny, cykliczny proces.

Lizyna i metionina. Te dwa aminokwasy egzogenne (czyli takie, których organizm nie wytworzy) faktycznie są potrzebne w procesie budowy piór - i często producenci karm jajecznych czy innych białkowych z dumą piszą na swoich opakowaniach, że “zawiera lizynę i metioninę!” do tego dokładają czasem witaminy i pierwiastki śladowe: “zawiera wit A, B, D, E oraz jod, cynk!” - które też są potrzebne. No i fajnie, że są w karmie ale to po prostu składniki, które znajdziemy w każdym jajku. Równie dobrze można sprzedawać kakao z dopiskiem “zawiera magnez!” - no zawiera, jak każde kakao ;) Tak więc to pewien zabieg marketingowy i nie ma potrzeby dawania dodatkowych preparatów (o czym wielokrotnie pisałem w różnych wpisach), bo dobra karma jajeczna/proteinowa dla ptaków po prostu będzie je zawierać - również ta zrobiona własnoręcznie jak w moim przykładzie. Jeśli dodasz do tego czasami zielonki i kiełki to nie trzeba kombinować nic więcej. Piszę o tym, bo często pojawiają się w sieci przykłady potrzebnych przy pierzeniu składników i ludzie kupują ptakom dodatkowo suplementy "na pierzenie", minerały i witaminy do picia - tak jakby pokarm, który dają był tych składników pozbawiony ;) O przedawkowaniu witamin i minerałów napisałem we wpisie o żywieniu - polecam nie przesadzać w tej kwestii.

Zachowanie

Ptaki będą w tym czasie nieco rozdrażnione - zapewnij im spokój. Z powodu stresu pierzenie może zostać przerwane - co oznacza, że do następnej wymiany piór za rok ptaki mogą być na przykład na wpół łyse.

Bałagan

No niestety - ptaki są małe ale będziesz zaskoczony/a ilością piór, których się pozbywają - przez te wszystkie tygodnie codziennie będziesz je odkurzać, wyciągać z herbaty i wyczesywać z głowy ;) Ptaki tracą najpierw lotki - klejno - bo natura tak to sobie wykombinowała, że ptaki mimo pierzenia muszą zachować ciągle zdolność lotu - po nich przychodzi kolej na kolejne piórka.

Sezonowość

Jeśli tego jeszcze nie zrobiłeś/aś - rzuć okiem na cykle jakie w ciągu roku dotyczyć będą twoich ptaków - do nich dostosujesz powyższe porady.