Oświetlenie dla amadyn

Zbliża się jesień więc pora pomyśleć o doświetlaniu naszych ptaków. Należy pamiętać, że dla prawidłowego rozwoju amadyny potrzebują 10-12 godzinnego dnia więc oświetlenie stanie się w okresie jesienno-zimowym koniecznością. Nie lubię przynudzać więc od razu do rzeczy:

Jakie źródło światła?

Tak się składa, że w hodowlach najlepiej przyjęły się ledy - zazwyczaj na taśmach - są wygodne, tanie, łatwe w instalacji, oszczędne w użytkowaniu. Co więc musimy wiedzieć? Przede wszystkim kupujemy ledy o odpowiedniej temperaturze barwowej. Jest ona podawana w Kelwinach - czyli na przykład żarówka, lampka czy taśma led ma 4000K - co to oznacza? W tym przykładzie oznacza to, że światło ma białą, neutralną barwę - idealną dla naszych ptaków. Podobną będzie 4500K.

Z kolei źródła światła o wartościach niższych - na przykład 2500-3000K będą miały barwę żółtą ("ciepłą") a te wyższe - na przykład 6000K, zimną z większą ilością światła niebieskiego. Widać to z grubsza na poniższej grafice:

Czy barwa ciepła jest nieodpowiednia dla ptaków? Nie - miałem w jednej klatce takie oświetlenie i ptaki miały się równie dobrze - jedyny minus, to fakt, że amadyny nie prezentują się w pełnej okazałości - światło białe najlepiej wydobywa ich kolory, a w pomieszczeniu doświetlonym na żółto takiego wrażenia nie robią - więc to białe neutralne (4000-4500K) jest idealne jako oświetlenie - zarówno dla ptaków jak i dla nas. Różnica jest z grubsza taka:

Co zaś z biały zimnym? To akurat może mieć niekorzystny wpływ na ptaki. Nawiasem mówiąc nie tylko na ptaki - zimna temperatura barwowa zawiera więcej światła niebieskiego - nie bez powodu mamy w komputerach i smartfonach funcję je ograniczającą - może bowiem wpływać na nastrój, powodować rozdrażnienie, zwiększenie poziomu stresu, problemy ze snem itd. - to samo będzie dotyczyć ptaków jeśli zafundujemy im całe dnie z takim oświetleniem.

Dość istotna uwaga - zrób w klatce miejsce zacienione - daj ptakom przestrzeń do odpoczynku i nie wystawiaj ich non-stop na światło.

Tyle tytułem wstępu - teraz szybko i na temat: czego potrzebuję i ile na to wydam?

1. Wersja łatwa i oszczędna

Potrzebujesz w opcji ascetycznej 3 rzeczy: taśmy led - powiedzmy, że masz klatkę długości 80cm więc wystarczy ci tak naprawdę 50-60cm taśmy (jeśli kupisz całą rolkę możesz przyciąć w oznaczonym miejscu samemu - albo kupić określoną długość paska u sprzedawcy), do tego zasilacz i złączka, bo to wersja łatwa więc bez lutowania (są też listwy led podłączane bezpośrednio do gniazdka, bez zasilacza ale zdaje się, że kłopotliwa wtedy jest sprawa zakupu dodatkowych elementów, o których w poniższych punktach). W razie wątpliwości zawsze pytaj sprzedawcy - żeby wszystkie elementy pasowały do siebie bezproblemowo.

Najprostsza metoda to połączenie taśmy led z zasilaczem i przyklejenie jej na suficie klatki (jeśli jest to "regał") albo np. na półce nad klatką. Najczęściej taśmy led są samoprzylepne - aczkolwiek jeśli chcemy przykleić ją w klatce to najlepiej wybrać wodoodporną i dobrze zabezpieczyć wszelkie łączenia - ptaki będą przecież chlapać wodą podczas kąpieli. Złożenie tych 3 elementów to minuta roboty, na początek będzie wyglądać tak:

Ile wydamy na taki zestaw? Ja w lokalnym sklepie mógłbym nabyć wszystkie 3 rzeczy wymienione wyżej za około 35zł (na dzień dzisiejszy) przy założeniu, że kupuję 50cm taśmy led.

2. Wersja z profilem

Jeśli chcesz żeby oświetlenie było bardziej funkcjonalne, miało lepszy wygląd i większą wygodę użytkowania (możliwość przenoszenia) - dokup profil, czyli oprawkę na taśmę led. Znajdziesz to w prawie każdym markecie budowlanym (koszt około 20zł za metr - przycinasz samodzielnie do rozmiaru jaki ci pasuje) - przyklejasz taśmę w profilu a nie bezpośrednio na klatce czy półce. Profile zawierają zazwyczaj pleksi dzięki któremu światło nie jest rażące i lepiej się rozprasza, a taśma jest przy okazji zabezpieczona przed zachlapaniem.

Do zdjęcia miałem profil takiej szerokości jak taśma - ale warto w tym przykładzie kupić szerszy żeby zmieściła się w środku widoczna na zdjęciu biała złączka:

3. Ściemniacz led

Minusem powyższych metod jest fakt, że ptaki rano obudzimy gwałtownie włączanym światłem, a wieczorem równie gwałtownie je wyłączymy. Stąd warto zaopatrzyć się w ściemniacz - manualny lub bezprzewodowy

Koszt niewielki - minus jest taki, że trzeba samemu sterować oświetleniem więc rozwiązaniem może też być:

4. Automat świt-noc

Czyli zamiast powyżej wspomnianych ściemniaczy manualnych możemy kupić sterownik, który sam delikatnie włączy światło rano, będzie ono coraz mocniejsze do określonej godziny, a po południu zacznie się powoli ściemniać aż na wieczór zgaśnie = czyli symulacja wschodu, południa i zachodu słońca. Takie sterowniki są popularne wśród akwarystów i bez problemu można zakupić je również do naszych potrzeb.

Można wybrać zarówno proste i stosunkowo tanie urządzenia (np. ustala się w nim godzinę włączenia i wyłączenia oraz czas płynnego rozjaśniania i ściemniania) jak i bardziej rozbudowane. W poniższym przykładzie z moim prostym sterownikiem jest ustawione włączenie ledów o 7:00 - rozjaśniają się powoli przez 90 minut od zera do pełnej jasności, a o 17:30 zaczynają powoli się ściemniać i o 19:00 gasną całkowicie:

Z kolei droższe sterowniki pozwalają kontrolować automatyczną jasność choćby i co godzina, mają większy wachlarz możliwości po prostu.

Tańsza od powyższych opcja jaka się ostatnio pojawiła to sterownik wifi - w momencie gdy to piszę kosztuje niecałe 30zł - przetestowałem i jak na razie sprawuje się znakomicie:

Dzięki aplikacji na smartfonie można ustawić prosty czasomierz na świt/noc lub podobnie jak na moim przykładzie poniżej (korzystając z 6 możliwych ustawień). W tym przykładzie ledy świecą się w nocy z mocą 5% i potem sukcesywnie się rozjaśniają rano i przygasają znów do owych 5% na noc:

5. Inne opcje

Zamiast kombinować samemu możemy też kupić gotową lampkę ze sterownikiem, albo "inteligentną" żarówkę jak popularne Yeelight czy listwę sterowaną z poziomu smartfona (nie zawsze oprogramowanie pozwala na automatyczne włączanie i wygaszanie - sprawdź to wcześniej). Znajdziemy również inne, droższe sterowniki wifi pod które podłączymy ledy - możliwości jest więc sporo. Są też osoby, które specjalizują się w konstruowaniu oświetlenia pod konkretne potrzeby - znajdziesz ich na portalach społecznościowych i w ogłoszeniach typu OLX.

6. Warto pamiętać

Kupując zestaw warto robić to u jednego sprzedawcy - w razie gdyby np. popsuł się sterownik, to unikniemy "wymigania się" od naprawy przez to, że "był pewnie podłączony nieprawidłowo", albo "ledy były nie takie jak trzeba" itp. To samo dotyczy rozmiarów taśm i wtyczek/gniazd - pytajmy sprzedawcy, określmy do czego jest nam potrzebna taśma i zasilacz - unikniemy problemów z ewentualnymi zwrotami.

Dobrze zabezpiecz oświetlenie jeśli mocujesz je w klatce - jeśli ptaki są w stanie go dosięgnąć to mogą na przykład szarpać wystające kabelki. To samo dotyczy wody - ptaki kąpiąc się czy nawet pijąc chlapią i nie chcemy żeby te krople dostały się do elementów elektrycznych. Czyli dobra izolacja + brak wystających, dostępnych ptakom elementów to podstawa.

Nie pokrywaj światłem całej klatki - rób tak żeby choć niewielka część była zacieniona (zawieś sztuczną roślinę w odpowiednim miejscu itp).

I to tyle - w ponure jesienne dni będziesz cieszyć się pięknymi barwami swoich ptaków, a one z kolei nie stracą swojego wigoru i będą się prawidłowo rozwijać.